DoorIsmail Mesut Sezgin

De transparantie van de Hizmet of Gülen beweging is al lang een onderwerp van verschillende critici – schrijvers, intellectuelen en politici. In het kader van Turkije, waar secularisme wordt ingezet als middel om de religie te beheersen in plaats van te scheiden van de politiek, is het niet moeilijk te begrijpen waarom dit thema zo populair is geweest. Sinds Ataturk strenge wettelijke beperkingen heeft opgelegd op religieuze instellingen en belangrijke sites (zoals begraafplaatsen en religieuze centra) werden alle religieuze groeperingen verboden. Om overeind te kunnen staan, zijn ze allemaal gedwongen geweest om zichzelf een make-over te geven. Sommigen, zoals de Mevlevi’s (van Roemi), Bektashi’s en Alavi’s, waren meer succesvol dan anderen zichzelf te reorganiseren als liefdadigheidsinstellingen en NGO’s om de goedkeuring van de autoriteiten veilig te stellen. Echter, sommige andere groepen, die niet succesvol genoeg waren om hun legitieme bestaan ​​te vestigen verbleven in tinten of vervaagden door de tijd.

Hizmet ontstond in dit klimaat als een religieus geïnspireerde postmoderne beweging die niet formeel is gedefinieerd of georganiseerd maar toch overleefd heeft zonder conflict met de bestaande structuren te hebben. Immers, het was een groep van mensen die probeerden om deel te nemen in elk aspect van het leven, zonder afbreuk te doen aan hun religieuze verplichtingen. De transparantie vraag werd voortdurend gesteld maar de vrijwilligers van de Beweging waren in staat om deze vraag voor zichzelf en aan de autoriteiten te beantwoorden, zelfs wanneer de ondervraging de vorm van een vermoeiende lange rechtsgang besloeg.

Hizmet werd nooit geconfronteerd met enige vorm van rechterlijke toetsing buiten Turkije, zij het op basis van de transparantie of anderszins of op elke andere kwestie. Dit komt vooral omdat de mensen in de beweging al hun activiteiten in overeenstemming met de regels en voorschriften van het betrokken land uitvoeren en open staan voor elke vorm van inspectie. Toch bestaan ​​er zorgen in sommige kringen over de transparantie van de Beweging. Er is een aantal redenen waarom deze angsten blijven bestaan:

1) Het verschil in mind set:

 In de Westerse wereld, waar intens competitieve eigenbelang heerst – verplicht en gedreven door de manier waarop hedendaagse kapitalistische markten werken – zijn de waarden en tradities van de dienst aan anderen, in het gezin of in de maatschappij uitgehold. Begrippen als altruïsme en zich opofferen voor het welzijn van anderen, worden niet langer beschouwd als “normaal” en dus met argwaan bekeken. Als er mensen zijn die zeer actief zijn, niet gemotiveerd door eigenbelang, wanneer zij betrokken zijn bij het ​​”streven naar geluk”, door altruïsme in plaats van hedonisme, wordt verondersteld dat ze een “geheime” of “verborgen” agenda moeten hebben die past bij de “norm” van zelfzuchtige motivatie. Met andere woorden, van dergelijke mensen wordt verondersteld, dat zij niet “transparant” zijn. De moderne “norm” is een paradigma dat niet, misschien niet kan, erkennen dat het dienen van anderen een manier is, afgezien van het nut ervan voor de gemeenschap, om tevredenheid en rust te vinden. Voor de Hizmet vrijwilligers is de norm afgeleid van een ander paradigma: voor hen is inspanning in dit leven een middel van het winnen van het succes in het hiernamaals. Zij zien de wereld als een plek waar zaden worden geplant, waarvan de vruchten in de volgende wereld zullen worden geoogst. Dit verschil in paradigma is een belangrijk obstakel voor het begrijpen van de Hizmet en de inzet van haar vrijwilligers.

2) Een ongestructureerde beweging:

In tegenstelling tot de maatschappelijke organisaties in de Westerse wereld, is Hizmet een eigenaardige beweging, niet een formeel gestructureerde, centraal geleide organisatie. In Westerse samenlevingen wordt een groot deel van de energie toegewijd aan de voorbereiding en planning – dit kan een lang, ingewikkeld proces zijn, waarbij de planning van alle nodige middelen en bronnen worden ingezet voordat het plan kan worden uitgevoerd. Als gevolg van dit proces, bewegen deze samenlevingen, zij het ​​zeer efficiënt als ze optreden, soms langzaam in reactie op de behoeftes die er zijn. De aanpak van de vrijwilligers van de Hizmet is verschillend. Ze gaan uit van een sterk geloof dat God hen zal helpen hun inzet te versterken en het in de toekomst tot bloei zal brengen. Derhalve gaan ze niet ellenlang voorbereiden en plannen, en dus niet beginnen, totdat alle middelen en bronnen voorhanden zijn. Integendeel, ze hebben hun inspiratiebronnen, hun ideeën en goede wil, en ze maken een begin met de middelen die ze al in handen hebben in welke situatie zij zich ook bevinden. Zij zeggen: “Onze plicht is om te streven en het is God die wil en de uitkomsten van ons streven” begeleidt. Het ontbreken van een centrale planningsinstantie die de vrijwilligers vertelt wat je moet doen is een andere reden waarom het succes en de dynamiek van de Hizmet beweging die de waarnemers ervan niet kunnen begrijpen, hoe diverse mensen zelfstandig werkzaam zijn in uiteenlopende locaties en toch resultaten kunnen bereiken die coherent zijn en elkaar ondersteunen.

3) Voor zijn en niet tegen: De Hizmet vrijwilligers delen een nieuw perspectief, voor het eerst duidelijk in de moderne tijd geformuleerd door Said Nursi, namelijk dat het essentieel is om positief te zijn in het voordeel van het doen van goede, van het leveren van een constructieve bijdrage aan de samenleving, in plaats van te zoeken wat er mis is om te bekritiseren of om tegen anderen of tegen het hele “systeem” te vechten.Nursi heeft geleerd dat het belangrijker is om te ondersteunen en deel te nemen aan constructieve activiteiten in plaats van negatieve, destructieve activiteiten. Degenen die kritiek leveren kunnen heel goed gelijk hebben in hun oordeel, maar dat betekent niet dat zij ook de wil en de kracht hebben om iets goeds neer te zetten in de plaats van wat ze bekritiseren. Dus iedere positieve bijdrage is waardevol, hoe klein het ook mag lijken voor het individu dat deze bijdrage levert, en als deze houding lange tijd behouden blijft, dan zal het door anderen gedeeld worden, en de kleine bijdragen zullen dan bij elkaar opgeteld worden.

4) Alsof ze uit het zicht staan:

 Gezien de macht om dingen te publiceren die door de nieuwe communicatietechnologieën ter beschikking worden gesteld, is het gebruikelijk dat vrijwilligers en hun organisaties zo veel mogelijk als ze kunnen de publiciteit opzoeken, om gedurfde ‘mission statements’ te maken om zichzelf bekend te maken en te promoten. In de Hizmet beweging ligt de nadruk op de verantwoordelijkheid van mensen ten opzichte van God door actief ten dienste van de gemeenschap te staan. Derhalve besteden zij minder aandacht aan public relations en meer aan de specifieke service die ze hebben ingeschakeld om het aan de mensen te bieden. Dit betekent dat de Hizmet vrijwilligers niet tot doel hebben om de schijnwerpers op zichzelf te richten, individueel of als groep. Ze hebben niet een algemene ‘missie’ of een algemeen ‘beeld’, zoals zo veel organisaties het doen en waarmee ze zich actief promoten. Integendeel, de Hizmet vrijwilligers hebben een speciale service die ze in hun capaciteit hebben om het ten dienste van de hoogste standaard aan te bieden. Als ze al aandacht willen is het helemaal niet voor zichzelf, maar voor die service, die ze verlenen. Gezien de wijdverspreide cultuur van concurreren om de aandacht of beroemdheid, is het feit dat de Hizmet vrijwilligers uit het zicht blijven, een andere factor die ongerustheid veroorzaakt over “transparantie”.

Dat zijn de vier belangrijkste redenen waarom de critici zo bezorgd zijn over de Hizmet beweging (of beweren te zijn) over haar transparantie. En toch is de oplossing voor hun angst vrij eenvoudig. De beweging is, en is altijd geweest, erg open voor elke vorm van dialoog met en ondervraging door anderen. Niemand kan beweren dat hij een probleem van transparantie heeft als de beweging zelf graag wil dat anderen haar leren kennen en, als ze willen en alleen in de mate dat ze willen bijdragen aan de cultuur van dienstverlening. Dat is immers precies hoe Hizmet is gegroeid.

Read more:
Gülenbeweging

Al ruim 50 jaar is er in Turkije en in de laatste 15-20 jaar in Europa en andere continenten een...

Close