Verschenen op 1-4-2011, door Dogan Koç
Departement van Politieke Wetenschappen, Universiteit van Cairo
Fethullah Gulen is een gematigde Turkse moslimgeleerde die vooral bekend is om zijn onderwijs en dialoog activiteiten. De Gulen Beweging, vernoemd naar hem, heeft honderden onderwijs en dialoog instellingen over de hele wereld. Er zijn diverse boeken, honderden artikelen en nieuwsberichten geschreven over Gulen zelf en de Beweging. Sommige van deze boeken en artikelen belasteren Gulen en de Beweging. Turker (2009) wijst erop dat er in deze belasterende artikelen verschillende strategieën in verschillende talen worden gebruikt. Volgens Turker is er een grote tegenstelling tussen de Engelstalige en Turkstalige artikelen die Gulen belasteren. Terwijl binnen het Turkse taalgebied Gulen wordt afgeschilderd als een CIA / zionistische agent, een Amerikaanse marionet, een geheime kardinaal van de Paus en een westers Trojaans paard in de islamitische wereld, die ofwel moslims probeert te kerstenen of het de westerse mogendheden vergemakkelijkt de islamitische wereld te exploiteren door middel van zijn gematigde islamitische leer. Aan de andere kant wordt hij, in de Engelse versies van kritiek op Gulen, afgeschilderd als een antisemitische, antiwesterse persoon die christenen probeert te islamiseren, en als een tweede Khomeini die een islamitisch kalifaat in de wereld probeert te vestigen (Turker 2009). Deze bijdrage analyseert artikelen en boeken in het Turks en Engels die belasterende kritiek uiten op Fethullah Gulen, en illustreert dat deze belasteringen niet willekeurig maar afgestemd zijn op het betreffende publiek. Met andere woorden, zoals Turker (2009) er op wijst:
“…ze zijn gericht op verschillende doelgroepen. Het heeft meer zin om Turkse toehoorders te waarschuwen voor een Amerikaanse imperialistische gevaar dat gesteund wordt door zionisten. Maar aan de andere kant vindt u, voor Engels sprekenden, meer kopers als u wijst op het islamitische gevaar. ”
Hikmet Cetinkaya, ‘een van de meest meedogenloze tegenstanders van Fethullah Gulen,’is een zeer goed voorbeeld van deze strategische laster. Hikmet Cetinkaya heeft in het Turks vele artikelen en 10 boeken geschreven die Gülen belasteren. Hoewel hij ook heeft beweerd dat Gulen een islamitische staat in Turkije probeert te vestigen, is zijn belangrijkste argument in deze artikelen en boeken dat Gülen een Amerikaanse marionet zou zijn en dat hij gecontroleerd wordt door Amerika (zie rubriek Belastering van Gulen in het Turks en Bijlage voor meer informatie). Dezelfde Hikmet Cetinkaya verschijnt echter meerdere malen in een Nederlandse tv‐documentaire (NOVA 2008) en waarschuwt de Nederlanders tegen de Gulen Beweging. Het belangrijkste argument in de betreffende documentaire is dat de Gülen Beweging een gevaarlijke radicale islamitische beweging is die probeert om het Westen te islamiseren terwijl het in haar interactie met de westerse wereld gebruik maakt van religieus‐ gesanctioneerde dissimulatie (Sharon‐Krespin 2009).
Met andere woorden, terwijl in zijn Turkse geschriften Hikmet Cetinkaya Gulen vooral portretteert als een Amerikaanse marionet, toont hij Gulen als een islamitisch
gevaar voor het Westen als hij zich tot een westers publiek richt. Dit artikel toont aan dat Hikmet Cetinkaya niet alleen staat in deze belasterende ‘campagnes,’ er is een brede groep van mensen die strategisch acteren bij het belasteren van Fethullah Gülen en de Gülen Beweging. Zowel bij het verzamelen van gegevens als bij de bespreking van het onderwerp gebruik ik de term ‘belastering” als de handeling van het belasteren; valse of ongerechtvaardigde beschadiging van de goede reputatie van een ander door middel van laster of smaad (dictionary.com 2010).
Belastering van Gulen in het Engels:
Hoewel er uitzonderingen zijn is Gulen, in de Engelstalige versies, in het kort afgeschilderd als een islamitisch gevaar voor de westerse wereld die probeert een islamitisch kalifaat te vestigen met religieus‐gesanctioneerde dissimulatie (taqiyya: omstreden gedragsregel om het geloof onder bedreiging of dwang te verbergen) als zijn belangrijkste strategie. Volgens deze artikelen is Gulen antiwesters en antisemitisch. Meeste artikelen in deze categorie betogen dat terwijl Gulen in het openbaar tolerantie, begrip en interreligieuze dialoog aanmoedigt, hij in werkelijkheid in het geheim zijn kalifaat aan het vormgeven is. Er zijn verschillende thema’s die systematisch worden hergebruikt in deze Engelstalige versies van de belasterende artikelen, inclusief het Paard van Troje, de schijn van een gematigde islam en interreligieuze dialoog; gelijkenis met Khomeini; het omverwerpen van de Turkse seculiere regering en de oprichting van een islamitische staat; het doen herrijzen van een nieuwe Ottomaanse Rijk en een universeel kalifaat; infiltratie in de Verenigde Staten; en onlangs, opleiding van islamitische milities in de Verenigde Staten. Terwijl de meeste van deze
belasterende artikelen betrekking hebben op vrijwel identieke thema’s, en vaak naar elkaar verwijzen, worden één of meerdere thema’s geselecteerd en onderstreept in elk artikel. In de onderstaande paragrafen worden een aantal toonaangevende auteurs en hun artikelen gepresenteerd voor elk thema. Voor de complete lijst van de artikelen en thema’s verwijzen wij naar de bijlage …. klik hier