dec 12, 2013 | Gulenbeweging, Uncategorized
M. Enes Ergene
Een beter begrip van de Gülen-beweging en zijn missie is zeer afhankelijk van het begrijpen van de retorische traditie in de moslimwereld. Sinds het ontstaan van de islam is de orale traditie een van de opvallendste manieren geweest voor het bijbrengen van culturele kennis en het overbrengen van traditionele waarden. Terwijl de madrassa de manier is geweest voor het systematiseren van het religieuze denken, hebben het openbare spreken en de retoriek gediend als kanalen om het geloof over te brengen op het publiek. De preekstoel in de moskee was hiervoor het natuurlijke middel. De preekstoel was het centrale punt om de populaire islamitische cultuur voort te brengen en het podium waar de islamitische retorische kunst in zijn originele vorm en stijl tot stand kwam. De moskee was het meest essentiële element van de islamitische beschaving en stedelijke cultuur. Het was het centrum van interactie tussen de stadsbewoners en de grote massa’s die de steden bezochten voor zaken, om te winkelen of voor andere doeleinden. De moskee had een centrale plek ingenomen in het vormen en kneden van de islamitische cultuur. De culturele omgeving waaruit Gülen afkomstig was, komt overeen met zo’n traditioneel kruispunt. Hij is primair een lid van de madrassa. Hij heeft een leven nagestreefd dat heel erg verbonden is met de moskee en de massa’s. De maatschappelijke manifestatie van zijn religieus belevenis en de vorm van dat geloof cirkelde rond dit centrum. De madrassa was zeer nauw verbonden aan de moskee en aan het sociale leven van de gemeenschap. Toen hij in zijn vroege madrassa-jaren voor het eerst de treden van de preekstoel beklom, was hij in zijn eigen woorden “niet groot genoeg om over de spreekstoel heen te reiken”. Vanaf zijn vroege jeugd was Gülen een gevoelig en enthousiast persoon. Dit enthousiasme hielp hem later een speciale, eigen retorische stijl te ontwikkelen. Zijn eerste ervaring in zijn eerste preken maakten dat hij zich realiseerde hoe effectief de traditie van retoriek door de eeuwen heen was geweest en wat voor positieve en substantiële invloed ze had op de massa. Deze kunst van de retoriek zou zijn hele inzet en levensstijl bepalen. Hij wijdde zich aan het gebruik van deze kunst als instrument voor het communiceren van het geloof (tabligh en irshad) en het aanmoedigen van liefdadigheid (himma), als een poging om de volle potentie van de samenleving, de religie, de staat en het land te mobiliseren. Hij lijkt de Koranvers “Spoor de gelovigen aan (om hun verantwoordelijkheid te nemen)” (Nisa 4:84) te hebben geadopteerd als een doel en symbool. In de historische betekenis zou “de macht van het woord” zichzelf weer manifesteren in zijn verheven en spiritueel krachtige retoriek.
Van zijn vele kenmerken is het spreken in het openbaar waarschijnlijk de meest opmerkelijke. Veel mensen hebben hem in feite zelfs alleen door zijn fervente openbare preken leren kennen. Zijn kennis en wetenschappelijke interesse in islamitische studies en moderne westerse wetenschap zijn jarenlang overschaduwd geweest door zijn meesterschap in de retoriek, ondanks het feit dat zijn artikelen en poëzie in verschillende bladen werden gepubliceerd. Jarenlang bestudeerde hij niet alleen religieuze onderwerpen, maar ook geschiedenis, filosofie, sociologie, literatuur en kunst. Maar alle aspecten van deze geabsorbeerde kennis zouden aan de oppervlakte komen, hetzij door de massa’s te vormen en hen te transformeren tot “leraren” (muballigh), hetzij in andere gevallen waarin zij in praktijk kan worden gebracht.
Zijn officiële betrekking begon in 1959, nadat hij het examen van de Turkse Directoraat voor Religieuze Zaken had gehaald, en duurde ongeveer dertig jaar, gedurende welke hij werkte als imam, preker, leraar op Koranscholen en in verschillende managementbanen. Hij predikte in veel steden, zoals Edirne, Kirklareli, Izmir, Edremit, Manisa, en Çanakkale. Gedurende zijn professionele carrière als officieel predikant had hij nauw contact met de massa’s. In de ware zin van het woord was de kunst van de openbare rede, die bijna twee eeuwen dood en vergeten was geweest, dankzij zijn grote enthousiasme, zijn diepgaande gevoel en spirituele ervaring, enorme kennis en ruime culturele vorming een opleving vergund. Op een zeer oprechte manier, in volle openheid en door gebruik te maken van alle delicate aspecten van deze vaardigheid heeft hij de religieuze, patriottische en liefdadige emoties van de massa’s geactiveerd. Hoop en enthousiasme hebben een veilige grond gevonden, waarop ze door zijn preken kunnen worden verjongd. Duizenden, zelfs tienduizenden mensen, hebben zichzelf herontdekt in zijn toespraken en ze hebben een gevoel van vertrouwen ontwikkeld, zowel in zichzelf als in hun sociale waarden.
Gülens eerste activiteit werd gekenmerkt door zijn werk als reizende prediker, reizend van de ene stad naar de andere. Daarom zijn zijn preken en zijn betrokkenheid bij de massa altijd waarneembaar geweest. Zijn stijl werd gevormd door de afstemming met de sociaalpsychologische houding van de gemeenschap die hij aansprak. Hij zou al zijn handelingen en woorden zuiveren door het meest sensitieve filter voordat hij ze onthulde. Hij leefde een zeer zorgvuldig leven, alsof hij voortdurend aan een nauwkeurig onderzoek onderhevig was. Deze alertheid was niet alleen een consequentie van het belang om de welwillendheid van de gelovige gemeenschap te verdienen, maar was vooral te wijten aan zijn sterke betrokkenheid bij de derwisj-traditie, waarin met sterke overtuiging en de grootste gevoeligheid in acht wordt genomen dat elk woord en elke handeling onder goddelijke supervisie ligt. Hij was een echte moderne dienaar (abid), asceet (zahid) en derwisj. Dit wordt beschouwd als de grote motivatie achter de gevoeligheid van zijn woorden, gedrag en persoonlijkheid en in zijn hevige alertheid. Het voorzichtige en inzichtelijke karakter, de stilte en kalmte die zelfs de meest onbelangrijke handelingen en wellicht zelfs zijn innerlijke spirituele ervaringen begeleiden, zijn gebaseerd op zijn diepe en bewuste inzicht van het dienstbaar zijn. Door jarenlange observatie van spirituele praktijken onder strikte discipline en training is hij onderworpen, gezuiverd en getemperd van iedere mogelijke neiging richting de mateloosheid die de mensheid zo overheerst. Al zijn emoties worden pas in de openbaarheid gebracht nadat ze deze discipline hebben ondergaan. Terwijl hij een preek afsteekt lijkt hij, zelfs op het hoogste niveau van emotionaliteit, een zorgvuldigheidsmechanisme en een vorm van bewustzijn te bezitten, die zijn gedrag en innerlijke opwinding controleren.
Hij vestigt een dergelijk niveau van bewustzijn met zijn redevoering, dat zijn leven voor en na de preek dienovereenkomstig vorm krijgt. Voor een publiek verschijnen is voor hem als een geboortepijnscheut. Hij let er op geen verklaring, gedachte of zelfs ademtocht bloot te geven, als het daarvoor niet de juiste tijd voor de geboorte is. Het is noodzakelijk om zijn krachtige retoriek en het delicate leven dat hij eromheen geweven heeft te verwerken, om een compleet beeld te krijgen van de invloed van de retorische cultuur op de essentiële kenmerken van de Gülen-beweging. Deze beweging heeft zijn eigen culturele tradities voortgebracht en ontwikkeld, op zowel religieus als sociaal-cultureel vlak, terwijl het heel sterk verbonden is gebleven met het traditionele waardestelsel.
Terwijl Gülen zijn sociale contacten met de massa’s uitbreidde, werd hij steeds bekender met hun maatschappelijke en culturele problemen. Dit nauwe contact plaatste hem in een positie waar hij zich met deze problemen moest bemoeien en oplossingen moest zoeken.
Als resultaat van deze intellectuele reis trok hij de conclusie dat het grootste probleem voor Turkije, of misschien zelfs voor de hele menselijke beschaving, de educatie der mensheid is. Toen hij in de vroege jaren zeventig deze conclusie had getrokken, toen hij directeur van een Koranschool werd, trachtte hij een andere methode van onderwijs te praktiseren.
Officieel was hij predikant, maar aan de andere kant organiseerde hij lessen en zomerkampen voor studenten. In zijn preken leerde hij de mensen dat het in de huidige tijd belangrijker was om scholen op te richten dan moskeeën te bouwen en hij kanaliseerde het spirituele enthousiasme van het publiek. Maar dit beleid werd al snel tegengewerkt door sommige conservatieve elementen in zijn omgeving, die niet in staat waren om de maatschappelijke resultaten van educatieve projecten en de oprichting van nieuwe scholen op de lange termijn te berekenen. Gedurende vele jaren, vanaf de preekstoelen of op andere manieren, streefde Gülen ernaar om mensen rondom hem te motiveren om educatieve projecten te voltooien, meestal in de vorm van de opening van een privéschool voor het voortgezet onderwijs. Tegelijkertijd zorgde hij ervoor dat dit door de ambtenaren van de overheid werd opgevat als burgerinitiatieven, als een product van de maatschappelijke en nationale geest, zonder politiek en ideologisch oogmerk. Het institutionaliseringsproces voor deze projecten was inderdaad volledig een burgeractiviteit. Het heeft nooit de vorm van ideologische of politieke oppositie aangenomen.
Gedurende de jaren zeventig beïnvloedden de ideologische gevechten die de hele wereld choqueerden, ook Turkije behoorlijk. Turkije werd een slagveld van intellectuele, politieke en ideologische stromingen. Tienduizenden jongeren hebben in dergelijke conflicten hun leven verloren. In die jaren lukte het Gülen met veel zorg en geduld om veel mensen rondom hem en de grote massa’s die hij aansprak, weg te houden van al deze gevechten. In de jaren zeventig en tachtig was Gülen waarschijnlijk één van de zeldzame predikers van wie de preken in groten getale werden bijgewoond door een goed opgeleid en zeer divers publiek. In het begin van de jaren negentig begonnen de eerste onderwijsinstellingen (basisscholen en middelbare scholen) hun capaciteit te tonen, met toenemende successen in de wetenschappelijke Olympiade-competitie in Turkije en in de wereld. Dit was het bewijs dat deze instellingen een stevige basis hadden en dat zij instituten waren geworden waar wetenschappelijke waarheden werden toegepast. Met andere woorden, ze waren het kenmerk van de noodzakelijkheid en consistentie van Gülens mobilisatie van het onderwijs. Dit had als resultaat dat Gülen het aandachtspunt werd voor politici die niets te maken hadden met de overheidsbureaucratie, voor mensen uit zeer uiteenlopende gebieden, van de academische wereld tot de kunstwereld en vanuit de mediawereld tot aan mensen uit intellectuele kringen. De jaren negentig waren de jaren van openstelling voor de buitenwereld, de jaren die een brede dialoog teweegbrachten met mensen die op verschillende gebieden in de schijnwerpers stonden. Deze inspanning startte een dialoog zoals die nog niet eerder in de recente geschiedenis van Turkije te zien was geweest.
dec 12, 2013 | columns, Gulenbeweging, Uncategorized
M. Enes Ergene
Omdat moderne staten gebouwd zijn op verstedelijkte samenlevingen, zijn problemen die betrekking hebben op menselijkheid, maatschappij en democratische waarden complex en gedifferentieerd. Al onze daden, of ze nu politiek, economisch, sociaal of cultureel zijn, zijn er op gericht ons deel van de taart te krijgen. Onze geest kan het niet bevatten dat we handelen zonder een beloning te verwachten of iets te geven zonder wat te nemen. We staan op de drempel van een tijdperk waarin “dienstbaarheid aan de mensheid” met uitsterven wordt bedreigd. Dit is het begin van een totaal mechanische, digitale wereld waar alle menselijke vermogens op vernietiging zijn gericht. De mensheid raakt uit de gratie. Mensen worden een product of een ruilmiddel, terwijl ze ooit werden beschouwd als het grondbeginsel van het universum. Het probleem van de moderne wereld komt door dit soort mens. Om deze tendens te keren zijn er overal mensen die zich richten op spiritualiteit, op het goddelijke doel dat de mensen zal herinneren aan hun werkelijke waarde.
Sommige politieke paradigma’s stellen dat het grondbeginsel van een multiculturele, participatieve en pluralistische democratie alle sociale problemen zal oplossen. Volgens zulke paradigma’s ontstaan alle problemen door het ontbreken van zo’n systeem en de tekortkomingen van democratieën en rechtssystemen die zijn ontdaan van participatieve en pluralistische mogelijkheden. Het argument is dat deze tekortkomingen tot conflicten leiden in de vorm van etnische, culturele, gemeenschappelijke, politieke of ideologische eisen. Als er democratische rechten en instituties zouden zijn en als die instituties alle burgers zouden dienen, dan zouden mensen niet langer worden bewogen door etnische, gemeenschappelijke, culturele of andersoortige maatschappelijke verbanden. Aan de andere kant beschouwen sommige mensen zulke problemen als marginale fenomenen, simpelweg als een prijs die betaald moet worden voor economische modernisering. Volgens deze zienswijze is het echte probleem dat sommige mensen zich achtergesteld voelen in het proces van modernisering. Volgens deze theorie zouden deze mensen als ze een bepaald niveau van economische ontwikkeling en rijkdom bereiken, niet meer voor problemen zorgen en zullen ze dienovereenkomstig integreren. Als mensen zich “tolerantie en wederzijds respect” eigen maken, als integraal onderdeel van het democratisch concept, en als ze deze principes allesbepalend maken in hun persoonlijke en publieke relaties, dan zullen de maatschappelijke problemen worden verdreven. Althans, daar hoopte men op. De realiteit bewees echter dat zelfs nadat democratie was ingevoerd de religieuze, etnische en culturele verschillen een bron van conflict blijven.
Vandaag de dag heeft de Verenigde Naties 192 lidstaten en wellicht zijn er nog twintig die niet onder de paraplu van de VN vallen. Er zijn meer dan zeshonderd taalgroepen en meer dan vijfduizend etnische groepen. Slechts in enkele landen spreken alle inwoners dezelfde taal of behoren ze tot dezelfde etnisch-nationale groep. Deze politieke, sociale, culturele, militaire en religieuze veelvoudigheid betekent potentiële onenigheid en conflict op internationale schaal. Deze mogelijkheid maakt democratische veronderstellingen vaak onzeker en discutabel. Sinds het einde van de Koude Oorlog zijn etnische en culturele conflicten de centrale oorzaken geworden voor politiek geweld.
Deze kwesties bedreigen de toekomst van alle mensen in de wereld. Het is dus noodzakelijk om de culturele fundamenten van tolerantie, begrip en dialoog op te stellen in een breder en omvattender systeem dat boven de oude democratische praktijken uitstijgt. Natuurlijk is er geen simpele oplossing of een enkele formule om mondiale ziektes te genezen. We moeten onszelf niet voor de gek houden. Veel suggesties kunnen onder specifieke voorwaarden werken, maar ze kunnen nauwelijks consequent op universele schaal worden toegepast. Als we ons kunnen bevrijden van onze vooroordelen over andere mensen en als we onze verschillende ervaringen in overweging nemen, zullen we wellicht merken dat lokale bewegingen mogelijke oplossingen kunnen bieden voor bepaalde universele problemen.
De ideologie van modernisering schiep een mensbeeld dat meer aan het “individu” was gerelateerd dan aan de mensheid. De moderne mens leefde in een hoek, alleen en slechts geïnteresseerd in zichzelf. Ideologie en vooruitgang werden gelijk: geld verdienen en het uitputten van de grenzen van rijkdom en welvaart. In een beperkt deel van de wereld schoot dit model wortel. Maar de mensen zagen al snel dat zelfs wanneer zij de materiële grenzen van rijkdom en welvaart bereikten, hun politieke, economische en sociaal-culturele problemen aanhielden. Ook dat naarmate materiële rijkdom toeneemt, de spirituele armoede evenredig toeneemt. De mensheid bereikte een staat waarin alleen materiële en spirituele ontevredenheid werd gekweekt. Mensen, massabewegingen en gemeenschappen begonnen vraagtekens te plaatsen bij het systeem waaronder zij leefden en vormden belangengroepen en grote organisaties.
Op dit historische moment van sociale, economische en politieke transformatie, zien we het element van de mensheid op de voorgrond. Het bestaan van de mens op aarde en onze manier van zelfverwezenlijking worden opnieuw in twijfel getrokken. Dezelfde vragen die de gedachten van de vroege naturalistische filosofen bepaalden, nemen nu de gedachten van de hedendaagse filosofen in beslag. Op dit moment zien we ook dat gelovig leven en religieuze praktijken wereldwijd in opkomst zijn. Na het avontuur van de mensheid met modernisering en de prijs die daarvoor in alle sectoren van menselijke organisatie (cultureel, sociaal, economisch en politiek) is betaald, richt de mensheid zich wederom tot het goddelijke om antwoorden te krijgen. Het lijkt er op dat de meest volledige en meest bevredigende antwoorden op existentiële vragen geïnspireerd worden door het concept van de “deugdzame persoon”, die in verschillende vormen wordt verbeeld in de hemelse religies.
Er is daarom behoefte aan een duurzame poging om de werkelijke waarde van de deugdzame persoon te doen herleven. Het doel van deze inspanning moet niets anders zijn dan het reproduceren van de persoon voor de mensen (d.w.z. de “persoon van de traditie”, de zelfopofferende en spiritueel geoutilleerde persoon). Dit vraagt om een generatie die zichzelf wijdt aan dienstbaarheid. Zoals een oud Turks spreekwoord luidt: “Hak için halka hizmet” ofwel Dien de mensheid omwille van de Almachtige. Omdat zijn geest en geweten is ontdaan van een dergelijke vurige toewijding, kan de hedendaagse mens deze levensstijl echter niet bevatten. Maar individuen die wel een dergelijke geest bezitten, hebben een sleutelrol gespeeld in het tot stand komen van de menselijke beschaving, van voormalige wereldrijken en van staten. Vandaag de dag zijn er veel sociologen en maatschappelijk werkers die ernaar streven om dat in een persoon te bewerkstelligen. In feite is in de moderne beschaving een dringende behoefte aan zelfopofferende geesten die zich wijden aan de gemeenschap en aan een oprechte beweging voor dialoog en consensus.
De missie van de Gülen-beweging is op een dergelijk moment van groot belang. Naast de historische en sociale projectie die is besproken in dit stuk, moeten we ook Gülens charismatische karakter opnemen als belangrijke factor waarom de aandacht op de beweging is gevestigd. Hoewel ik niet de intentie heb om in deze studie een karakteranalyse te maken, denk ik dat het essentieel is om kort in te gaan op Gülens biografie.
dec 12, 2013 | beschuldigingen, columns, geschreven OVER Fethullah Gülen, Gulenbeweging, Koerdische kwestie, kritiek, SEO taggen, Stand van zaken in Turkije, Uncategorized
Door Stuart William
www.athought.info, 17 februari 2012
Een paar maanden geleden, kort nadat er 24 soldaten waren vermoord door de PKK en alles met betrekking tot de Koerdische kwestie achteruit leek te gaan, hield Fethullah Gülen een belangrijke toespraak over deze kwestie. Deze werd later op de website herkul.org, gepubliceerd en veroorzaakte een aantal controverses (of deed ze herleven). Hier zal ik eerst een samenvatting presenteren van zijn verklaring voordat ik stil zal staan bij een aantal punten van controverse waartoe deze heeft geleid.
Wat zei Gülen nou eigenlijk?
Fethullah Gülen begon zijn verklaring door te zeggen dat niemand van ons, inclusief de regering, niet voldoende verdrietig was over dit conflict, niet diep genoeg geraakt om er een oplossing voor te vinden. Hij zei dat tenzij of totdat wij het probleem diep genoeg voelen, al de voorgestelde oplossingen, oprechtheid zullen ontberen en onhoudbaar zullen blijken.
Ten tweede, bekritiseerde hij de vorige regeringen en de militairen omdat ze te weinig hebben gedaan om de aanvallen, die het werk zijn van terroristen, te stoppen. Hij vindt het enorm discutabel dat het niet lukt om terrorisme aan te pakken, gezien de technologische en personele middelen die het leger ter beschikking krijgt.
Ten derde veroordeelde hij, op ondubbelzinnige wijze, de terreur en het geweld, hij adviseerde daarvoor in de plaats dat mensen proberen zich positief te gedragen. Hij zei dat er niets gewonnen kan worden door mensen pijn te doen; het had ook geen nut om mensen in de straten op te trommelen en op te roepen tot wraak. Daarvoor in de plaats, drong hij bij de mensen aan om kalm te blijven en beleid te ontwikkelen die ze aan de regering konden overdragen voor consideratie.
Ten vierde en misschien wel het allerbelangrijkste, drong hij er bij de regering op aan om de natuurlijke rechten te implementeren voor de Koerdische mensen zoals de Westerse staten ze implementeren voor hun etnische minderheden. Hij betoogde dat het recht op onderwijs in je moedertaal een fundamenteel recht is en een recht dat over het algemeen in het Westen steeds toegepast wordt.
Waar ging het mis?
De afgelopen weken is de verklaring van Gülen in de Turkse media uitvoerig besproken en werd hevig onder vuur genomen met kritiek. Bijvoorbeeld, een aantal mensen uitte kritiek op Gülen omdat hij in de afgelopen 30 jaar niets zou gezegd hebben zeggen over de Koerdische kwestie, geen beleid zou hebben aangedragen aan de regeringen en altijd stilzwijgend de militairen en de vorige acties van de regeringen zou hebben gesteund.
Het is gewoonweg niet waar dat Gülen niets heeft gezegd of niets heeft gedaan met betrekking tot de Koerdische kwestie. Vanaf 2000 heeft hij steeds welgestelde families uit het westelijke gedeelte van Turkije, aangeraden om zich in het oosten te vestigen en bevriend te worden met families uit het oosten. Hij drong er bij hen op aan om bijvoorbeeld feestdagen met elkaar door te brengen. In reactie hierop, gingen duizenden mensen naar de oostelijke delen van Turkije, verbleven daar en hielpen de arme families met behulp van de hulp organisatie voor liefdadigheid, Kimse Yok Mu. Hij drong er bij de scholen in het westen op aan om beurzen te verlenen voor de arme kinderen die zich anders een goede opleiding niet konden permitteren: honderden kinderen kregen hun middelbare school volledig vergoed in goed gevestigde scholen in de grote steden van Turkije zoals Istanbul, Ankara en Izmir. Hij overtuigde filantropische zakenmensen om ‘lees ruimtes’ te openen in het oostelijke deel van Turkije: hiervan werden er honderden geopend en duizenden kinderen kregen gratis wiskunde en wetenschappelijke cursussen. Gülen sprak de leraren ook aan om gratis les te geven in deze lees ruimtes: honderden vrijwilligers reageerden en verhuisden naar de regio, zonder enige verwachting van materiële beloning. Inderdaad, het grootste deel van de recente sociale mobiliteit vanuit het westen naar het oosten in Turkije, kan toegeschreven worden aan de goede adviezen van Fethullah Gülen. Ook na de verandering in de wet die TV uitzendingen in het Koerdisch toeliet, was het op advies van Gülen dat het eerste privé kanaal dat in het Koerdisch uitzond, namelijk Dunya TV, werd gevestigd.
Per slot van rekening is de Gülen beweging een sociale beweging; zij kan geen en wil ook geen wetten maken. Recentelijk verklaarde premier Erdogan dat niemand van hem amendementen moet verwachten ten aanzien van de wet over het recht op onderwijs in de moedertaal. Als een opinieleider stelde Gülen dat het een fundamenteel recht is om in de moedertaal onderwijs te geven en het is in de gevestigde democratieën in het Westen een optie om in je moedertaal onderwijs te krijgen. Was daar nu enige verplichting voor hem om dit te doen, vooral met het oog op oppositie op de huidige regering over deze kwestie? Nee, gewoonweg niet. Sommige mensen vroegen, wanneer Gülen echt gelooft dat dit een natuurlijk recht is, waarom bieden de scholen van Gülen de Koerdische taal dan niet als een keuzevak aan? Het antwoord is: het is nog steeds illegaal om het zo te doen. De Gülen scholen moeten in Turkije opereren binnen de wetten van het land, zoals elke andere staatsschool dat ook doet. Het enige dat Gülen kan doen is zijn mening ventileren over het hebben van de Koerdische taal als een keuzevak. Ik geloof dat dit in de nabije toekomst zal gebeuren en ik ben er zeker van dat de eerste scholen in Turkije die in de Koerdische taal les zullen geven, de Gülen scholen zullen zijn.
Een ander kritiek was gericht op de verklaring dat de PKK verslagen zou moeten worden. Critici vroegen zich af hoe een man van liefde in het voordeel van geweld tegen de PKK guerrilla’s kon spreken? Wat voor een reactie hadden deze critici dan van hem verwacht? Was hun verwachting dat hij ‘Dankjewel’ zou zeggen tegen de PKK voor het doden van onschuldigen – kinderen, zwangere vrouwen, politiemensen die aan het voetballen waren –voor het in vuur steken van middelbare scholieren die in hun slaapplaatsen aan het slapen waren –voor het chanteren of terroriseren van de mensen in de hele regio, voor acties die in de afgelopen dertig jaar hebben geleid tot het verlies van meer dan 30,000 mensenlevens? De rechten van de Koerdische mensen zijn nu duidelijk gescheiden van de acties van de PKK. De PKK is een illegale terreur organisatie en wordt ook als dusdanig erkend door bijna elke staat binnen de regio en ook in het Westen.
Door deze verklaring die hij over deze kwestie heeft gedaan, in een periode wanneer alles achteruit aan het gaan was, heeft Fethullah Gülen, volgens mij, trouw zijn verantwoordelijkheid genomen als een opinieleider en de inspirator van een grote sociale beweging: hij benadrukte op een krachtige manier de rechten van de Koerdische mensen en adviseerde de maatschappij als geheel, zich verantwoordelijk te voelen voor de situatie en om op een positieve manier te handelen.
dec 12, 2013 | Gulenbeweging, Uncategorized
De Gülen Beweging wordt ook wel aangeduid als de Hizmet Beweging, of kortweg als Hizmet, wat Dienstbaarheid betekent. Daarmee wordt de essentie weergegeven waar de beweging voor staat, namelijk het dienstbaar zijn voor de samenleving, zonder daar iets voor terug te verwachten.
De laatste tijd worden in de publieke opinie onder koppen als “Spanningen tussen gemeenschap en politiek” en “De relatie tussen gemeenschap en politiek” diverse meningen naar voren gebracht. Turkije is een gemeenschap die aan het democratiseren is en het is een natuurlijk onderdeel van de democratie dat de publieke opinie over elk gewenst onderwerp vrij kan discussiëren. Aan de andere kant staan degenen die hun hart hebben gegeven aan Hizmet (Dienstbaarheid) open voor alle opbouwende kritiek en zij zien het als hun plicht hiervan te leren. Het is echter noodzakelijk om te zorgen dat de term Hizmet goed wordt gebruikt om de voortdurende discussies voor de maatschappij profijtelijker te maken. Ook moet in zaken die bredere kringen aangaan, betrouwbaardere informatie worden gebruikt.
De discussies over de sociale goede doelen en activiteiten, die hun inspiratie vinden in de denkwereld van Fethullah Gülen en met Hizmet worden aangeduid, zijn niet uniek voor Turkije. Over Hizmet en Fethullah Gülen, die zich in het intellectuele centrum van de beweging bevindt, worden in de intellectuele wereld bijna op elk niveau (kranten, tijdschriften, universiteiten, conferenties, promoties, werkgroepen, etc.) en in vele landen, van oost tot west, al jarenlang talloze werken gepubliceerd. Vanuit dit standpunt bekeken kan zelfs worden gezegd dat onze Turkse intellectuele wereld laat is met het voeren van een discussie op niveau over de betekenis en de positie van het wereldwijde verschijnsel Hizmet.
Een ander belangrijk probleem is dat, aangezien Turkije jarenlang een afgesloten samenleving is geweest, zich geen transparante sfeer voor een debat heeft kunnen vormen. Als jarenlange resultante van deze erfenis lijden de discussies, zelfs de discussies die op intellectueel niveau werden gevoerd, aan fouten, misleidende en neerbuigende logica, verkeerde voorbeelden, uitspattingen, gebrek aan kennis, tekortkoming in de observaties en misverstanden. Door het ontbreken van een publieke discussie en een open debat is er een soort geestelijke structuur ontstaan, waarbij men eraan gewend raakte om in het eigen compartiment te leven en over andere samenlevingen geen echte kennis hebben; de compartimenten lijken op een soort getto’s. Vooral een juiste weergave van termen en structuren die gerelateerd zijn aan religie en religieuze praktijken, is bijna onmogelijk geworden. Als gevolg hiervan gaat men soms een verkeerde discussie aan, terwijl geen enkele van de onmisbare basiselementen in een discussie over religie in haar juiste betekenis is gedefinieerd, zoals tarikat (ascetische stroming), imaan (overtuiging), djemaat (gemeenschap), oesoel (methode), furuaat (minder belangrijke onderdelen), teferruaat (de details) en sjiaar (basiselementen).
Het is dus nodig gebleken om een aantal basisonderwerpen betreffende Hizmet duidelijker te verwoorden. In dit kader kunnen vele vragen worden gesteld over de beweging. Allereerst vinden wij het gepast om onderstaande vragen te beantwoorden.
· Wat is de definitie en het hoofddoel van Hizmet?
· Kan deze beweging van vrijwilligers een politieke positie innemen?
· Welke waarden en regels hanteert Hizmet in het politieke leven als referentie?
In de tweede fase zijn er de meer concrete vragen die beantwoord moeten worden:
· Hizmet en de verwachtingen van de politiek
· Hizmet en de regeringspartij AKP
· Bevinden zich binnen de staat “mensen” van Hizmet?
· Is er een crisis tussen de sociale beweging en AKP?
· De houding van Hizmet tegenover de verschillende gelijktijdige gerechtelijke en bureaucratische processen?
· Hizmet en persvrijheid.
Wat is Hizmet?
Hizmet is een civiel-maatschappelijke beweging die wordt gevormd door vrijwilligers, die hun inspiratie putten uit het geloof en die zich binnen het kader van de universele menselijke waarden ten doel stellen een samenlevingscultuur te vormen.
Hizmet is een gemeenschap van vrijwilligers. De voorwaarde voor vrijwilligheid is een bijdrage te leveren zonder een tegenprestatie te verwachten. Anders gesteld, indien iemand voor het vrijwilligerswerk dat hij verricht een politieke, financiële of andersoortige tegenprestatie verwacht, heeft hij een houding die indruist tegen de fundamentele geest van zijn vrijwillige diensten.
Het tweede punt is de civiele basis. Hizmet is een beweging van burgers en dus geen onderdeel van een officieel programma of een politieke agenda, ze is daar geen aanvulling op en staat zelfs niet in relatie tot hen. Op dezelfde wijze is deze burgerlijke beweging geen tegenstander van welke politieke agenda of politieke partij dan ook. Ten slotte schrijven politieke wetenschappers een civiele beweging drie basispijlers toe: vrijwillig, autonoom en non-gouvernementeel. Een sociale beweging die voldoet aan deze drie criteria is een civiel-maatschappelijke beweging en heeft het recht haar civiele karakter te benadrukken. Op grond hiervan heeft degene, die zelfs maar aanstalten maakt om een deel van een officiële agenda of politiek met Hizmet te combineren, weer een situatie gecreëerd die indruist tegen de basisprincipes van de civiele gedachte. Voorts is er door het civiele karakter tussen de vrijwilligers van Hizmet onderling geen officiële band en geen hiërarchie; de werkzaamheden worden volgens het decentrale principe uitgevoerd.
Hier is het van belang om vooral de discussies te bekijken die gevoerd worden onder de kop “gemeenschap en politiek”. Hizmet beschouwen als een vennoot of een heimelijke voorstander of juist tegenstander van een politieke partij, is een opvatting die door de basiskenmerken van Hizmet onmogelijk geaccepteerd kan worden. De mensen die Hizmet een warm hart toedragen, beoordelen alle politieke bewegingen die geen beroep doen op methodes die in strijd zijn met de universele wetten, zoals geweld en terreur, vanuit haar democratische visie met respect. Zij vinden het echter niet gepast om binnen hun eigen denkbeelden met één van hen een officiële integratie aan te gaan of tegen één van hen een vijandige houding aan te nemen.
Uiteindelijk is het feit dat Hizmet aanzien heeft in vele landen met verschillende religies, etnische structuur en talen, het resultaat van haar civiele karakter. Indien de mensen die binnen Hizmet werkzaamheden uitvoeren zich zodanig zouden opstellen, dat het civiele karakter van de beweging zou wordt geschaad en zij een onderdeel zouden uitmaken van uiteenlopende politieke en officiële programma’s, dan zou de beweging op mondiaal niveau door verschillende culturen niet op de huidige wijze worden geaccepteerd.
Het kritieke punt is hier als volgt: Als natuurlijk gevolg van de menselijke eigenschappen, kunnen sommige individuen binnen Hizmet, zoals in alle andere sociale bewegingen gebeurt, acties ondernemen die niet stroken met de termen van vrijwilligheid en civiliteit. Deze fouten kunnen echter niet worden toegerekend aan Hizmet. Indien deze misstap een onwettig karakter heeft, moet natuurlijk de wet worden toegepast.
De korte omschrijving hierboven heeft ten doel om tot op zekere hoogte een positieve bijdrage te leveren aan de discussies in Turkije. Omdat in het land al geruime tijd een discussie gaande is over Hizmet, is in deze evaluatie de Turkse politiek en agenda als referentiekader genomen. Om die reden kan echter niet worden geconcludeerd dat Hizmet slechts op Turkije georiënteerd is. Hizmet is historisch en sociologisch gezien natuurlijk ontsproten in Turkije, maar de waarden en visie die zij vertegenwoordigt zijn universeel.
Aan welke politieke partijen geeft Hizmet zijn steun?
Als civiele beweging geeft Hizmet nooit en te nimmer het “bevel” om een stem uit te brengen op mensen die respect voor Hizmet hebben, zoals dat gebruikelijk is bij sommige officiële instanties die wel langs hiërarchische bevelstructuren werken. Een dergelijk bevel heeft sowieso een beperkt effect in een civiele beweging en is bovendien risicovol.
Vanuit sociologisch oogpunt is het logisch dat de waarden en de denkbeelden van de vrijwilligersbeweging van invloed zijn en de mensen die deze visie serieus nemen, zullen op grond daarvan bepaalde politieke conclusies en betekenissen afleiden. Bijvoorbeeld dat mensen die waarde hechten aan deze cultuur, nooit belang zullen toekennen aan een politiek die de democratie kan schaden en ook aan ondemocratische regimes zullen zij geen waarde hechten.
Echter, de communicatie en de klik tussen Hizmet en het individu kan niet rechtstreeks met een gebod bewerkstelligd worden. Integendeel, individuen bepalen zelf of ze aan de geestes- en opiniewereld van Hizmet willen deelnemen. Hier is het belangrijke punt, dat individuen zelf uitmaken welke betekenis ze geven aan de morele atmosfeer, gebaseerd op democratische en universele waarden.
Nadat dit kader is getrokken, is het nodig om het volgende duidelijk aan te geven. Het is zeer duidelijk welke principes bepalen met welke blik de vrijwilligersbeweging die vanaf het begin als Hizmet bekend staat, naar de politieke partijen kijkt. Zij hebben op grond van deze principes sommige handelingen van politieke partijen gesteund, andere activiteiten niet. Ook morgen zal de houding jegens de politieke partijen worden bepaald door dezelfde principes. Het bepalende element is dus niet de eigen politieke identiteit van de partijen, maar de waarden waaraan wordt gehecht. Op basis van die waarden kunnen de mensen die Hizmet een warm hart toedragen, steun verlenen aan de daden van de partijen. Daden die bepaalde waarden vertegenwoordigen.
Het is mogelijk om het stelsel van waarden die in essentie de zienswijze van Hizmet op de politieke partijen bepaalt, als volgt te definiëren: democratisering, het garanderen van godsdienstvrijheden, het bereiken van authentieke internationale standaarden, het beijveren dat recht het hoogste gezag is en het eerbiedigen van de mensenrechten. Het is duidelijk dat het mogelijk moet zijn om te allen tijde als burgerplicht de politieke partijen te steunen, die voor deze doelstellingen werken.
Binnen deze definitie is er geen organische band tussen Hizmet met politieke partijen. Elke politieke partij, die niet in strijd handelt met de waarden en normen van een gemeenschap en die niet zijn toevlucht neemt tot geweld en terreur, wat door universele wetten al wordt verboden, kan worden gesteund door de mensen die Hizmet een warm hart toedragen, zolang zij een politiek blijft bedrijven volgens bovenstaande waarden.
Ten slotte hebben de mensen die zich van het begin hard maakten voor dit standpunt in alle onderwerpen met betrekking tot democratisering van Turkije hun posities ingenomen ten gunste van de universele standaarden: godsdienstvrijheid, gebruik van de Koerdische taal, de rechten van de religieuze minderheden, het lidmaatschap van de EU, een civiele grondwet en andere basisonderwerpen. In geen enkel geval heeft Hizmet iets afgedaan van de standaarden van democratie die in Turkije verwacht werd. Het is belangrijk om op dit punt terug te komen. Hizmet heeft tot op heden bij geen enkel vraagstuk over de democratisering een positie ingenomen die lager was dan de universele standaarden. Kortom, zonder ‘mitsen en maren’ heeft Hizmet al haar middelen gebruikt voor een democratisch Turkije. Zonder voorwaarden, zonder voorbehoud. Hizmet heeft ten aanzien van de acceptatie van Turkije door de EU niets afgedaan van de universele democratische standaard om de moeilijke weg van Turkije niet nog moeilijker te maken.
Op dezelfde wijze had de dynamiek van Hizmet ter bevordering onder brede lagen van de bevolking van de Turkse democratie een historische betekenis. Allereerst bij de oplossing van de Koerdische kwestie en bij een aantal elementaire hervormingen vanuit de EU heeft zij op grote massa’s mensen invloed gehad. Er ontstond daardoor veel bewegingsvrijheid voor de politieke instellingen. Hizmet heeft echter absoluut nooit de intentie gehad om zelf deel uit te maken van de politieke heerschappij of om politieke heerschappij te bezitten. De politiek is een zeer belangrijke instelling, maar in het democratiseringsproces van Turkije en de internalisering ervan bij grote lagen van de bevolking, mag de rol van Hizmet en andere civiele organisaties niet worden vergeten.
Indien mensen dus een bepaalde politieke keuze maken omdat ze eenzelfde visie hebben over mensenrechten en democratisering, dan betekent dat niet dat ze geëngageerd zijn bij die partij. Ze doen in feite niets meer dan het ondersteunen van bepaalde waarden die door deze partij worden aangehouden. Indien politieke partijen bij onderwerpen zoals democratisering in hun visie achter gaan lopen, dan zal het onontkoombaar zijn dat die lijdt tot een veranderde houding van de mensen die Hizmet aanhangen ten opzichte van deze partijen.
De relatie van Hizmet ten opzichte van politieke partijen komt overeen met het model zoals dat in westerse landen geldt. Individuen en civiele organisaties geven partijen steun vanwege een aantal concrete oplossingen die ze aanbieden. De manier waarop Hizmet omgaat met de politieke partijen is eigenlijk een waarborg voor de hele gemeenschap. Het feit dat bewegingen zoals Hizmet, die grote massa’s mensen kunnen beïnvloeden, partijen op basis van hun beleid steun geven en indien nodig deze steun weer terugtrekken, moet worden gezien als een maatschappelijk verzekeringsmechanisme. Men moet nooit vergeten, dat een van de vele lessen die het beleid in het Midden-Oosten ons heeft gegeven luidt: Het feit dat grote sociale bewegingen een zeer enge relatie krijgen met partijen, bestuurders en regeringen en deze zelfs nog wordt ondersteund in situaties dat deze partijen, bestuurders en regeringen in hun beleid de democratische waarden achteruit laten gaan, heeft geleid tot politieke crises.
Hizmet en de AKP
Als we het onderwerp naar een concreter niveau trekken is een van de onderwerpen die de laatste tijd wordt bediscussieerd, de verhouding tussen Hizmet en de AKP. Deze relatie is in principe divers van aard, soms komen er zeer tegenstrijdige beweringen naar buiten. Voordat we verder gaan met de visie van Hizmet op de AKP moet echter een punt verduidelijkt worden. De visie van Hizmet op de politieke partijen is geen visie die is ontstaan is nadat de AKP gestart werd of een visie die samen met de AKP is ontwikkeld. De bovengenoemde kijk van Hizmet is al veel eerder ontstaan en Hizmet heeft de AKP dus binnen het kader van haar eigen traditionele waarden bekeken.
Met betrekking tot de discussies over de relatie Hizmet-AKP is de houding van Hizmet zeer duidelijk: Het is een waarheid dat met de AKP de laatste tien jaar in Turkije op het gebied van democratisering, handhaving van het recht, de ontwikkeling van rechten en vrijheden en het openbreken van de oude structuren, serieuze stappen zijn gezet. Er is een behoorlijke afstand afgelegd. Het zou onterecht zijn om hier de verdiensten van de AKP niet te zien of te bagatelliseren. Hizmet is altijd dankbaar aan de AKP, maar ook aan alle andere politici en politieke bewegingen die ijveren om het land in veilig vaarwater te brengen. De laatste tijd hebben de AKP en haar bestuurders, als het belangrijkste politieke aanspreekpunt, in zeer kritieke periodes en met veel moed zeer belangrijke en achtenswaardige stappen gezet. Als gevolg van dit succesvolle beleid heeft de partij uiteindelijk een verkiezingsoverwinning behaald met bijna 50 procent winst. De reden waarom ook Hizmet, net als deze grote massa kiezers, de daden van de AKP prijst, is dat de AKP in het democratiseringsproces onderwerpen zoals de mensenrechten en de afbraak van betutteling door de overheid zeer goed heeft aangepakt.
Vandaag verwacht Hizmet van de AKP niets anders dan de vervulling van deze beloftes en de bewaking van deze agenda. Zoals bij iedereen die voorstander is van democratisering is ook bij Hizmet de basisverwachting dat de AKP zich blijft inzetten voor de versterking van het democratiseringsproces en de afbraak van de bevoogdende staatsinstellingen met hun duistere invloeden. Deze afbraak zou zeker nog sterker moeten worden aangepakt. Hizmet heeft absoluut geen andere verwachtingen van de AKP dan deze, die als ze worden gerealiseerd ten goede zullen komen aan elke Turkse burger.
Aan de andere kant kunnen niet alle successen die ergens worden geboekt, alleen maar worden toegeschreven aan slechts één partij of één groepering. Het is daarom nodig te weten dat in dezelfde periode waarin de AKP door haar werkzaamheden de bewondering van onze mensen verwierf, niet alleen de resultaatgerichtheid van onze politici van belang was, maar dat ook ook de civiel-maatschappelijke organisaties een belangrijke rol hebben gespeeld. Het is dan ook een verplichting om voor het democratiseringsproces de inspanningen te noemen van onderwijzers, arbeiders, advocaten, rechtsgeleerden, directeuren, middenstanders, journalisten, van bijna alle verlichte personen. De positieve ontwikkelingen in Turkije moeten ook worden gezien als een vrucht van alle ontberingen, die vele mensen zich al tientallen jaren getroosten, zonder enige verwachting op een tegenprestatie.
Hizmet en de crisis in de AKP?
Fethullah Gülen heeft in de periode van meer dan veertig jaar in zijn vele toespraken, zijn artikelen en al zijn andere werken, steeds de mens centraal gesteld. Hij heeft steeds aandacht gevraagd voor het feit dat het recht boven alles staat en dat democratie een weg is zonder terugkeer. Met voorbeelden uit zijn eigen leven heeft hij de aandacht gevestigd op de ethische versterking van de mens en aangegeven dat educatie en dialoog de basis vormen voor de maatschappelijke harmonie en de ontwikkeling van de gemeenschap. Indien al zijn toespraken die hij gedurende veertig jaar heeft gehouden en alle boeken die hij heeft geschreven, minutieus worden doorzocht kan zeer duidelijk worden gezien dat hij zich afkeert van zelfs de kleinste handeling die het volk en de staat in een crisis kan brengen, alsof die kleinste handeling de grootste zonde is. Hij verwerpt elke chaos die tot maatschappelijke en politieke crises kan leiden. De mensen die naar zijn adviezen luisteren, geeft hij mee dat ze moeten zoeken naar harmonie, continuïteit, dienstbaarheid voor de gemeenschap en goede ethiek. Op de spreekstoel van de moskeeën adviseert hij om “handenloos te zijn tegen degene die slaat, tongloos te zijn tegen degene die scheldt”. In nog duidelijkere woorden adviseert hij, om geen crisis te veroorzaken en dus omwille van zijn volk, om bij politieke of individuele zaken de ander boven zichzelf te stellen.
Als we vanuit het hierboven gepresenteerde kader kijken is het onderwerp dat sommigen de laatste periode halsstarrig aan de orde blijven brengen als de “crisis tussen de AKP en de Beweging” totaal niet besteed aan Hizmet en staat ze geheel buiten haar aandachtsgebied. Men probeert die “crisis” te duiden in relatie met de discussies over de MIT (Nationale Geheime Dienst) en de rechtspraak. In tegenstelling tot alle beweringen staat Hizmet bij deze crisis aan geen enkele zijde. Het is ook niet acceptabel dat degenen die wel onderdeel uitmaken van deze crisis, voor Hizmet deelgenoot zouden zijn. In een periode waarin mensen hand in hand de serieuze problemen moeten aanvallen is het zelfs ondenkbaar dat de Hizmet een bijdrage levert aan de crisis. Fethullah Gülen heeft de afgelopen veertig jaar altijd, ook bij de bedreigingen van een fitna (crisis) en van anarchie die de sociale orde zou kunnen verstoren, zijn aanhangers geadviseerd tot kalmte en gezond verstand.
Mensen die Fethullah Gülen vroeger bekritiseerden om zijn veronderstelde extreme etatisme, beschuldigen hem vandaag van het aanwakkeren van een crisis, die voor de staat grote problemen kan veroorzaken. Deze basale tegenstrijdigheid moet altijd in gedachten worden gehouden bij de beweringen over de “crisis tussen de AKP en de Beweging”. Het was immers ook zo dat degenen die hem een tijd geleden nog beschuldigden met “hij wil een sharia-staat” er later niet voor terugdeinsden om hem er van te beschuldigen dat “hij ons land gaat verchristelijken”. De diepe tegenstrijdigheden in de beschuldigingen tegen Fethullah Gülen in verschillende periodes moeten niet uit het oog worden verloren.
Het is echter al tijdenlang overduidelijk dat vandaag de dag met opzet mensen van de veiligheidsdiensten en de rechtspraak, die binnen de wetten hun taken proberen uit te voeren, in verband worden gebracht met de Beweging. Mensen als schietschijf kiezen vanwege hun identiteit, hun kleur of hun geloof in plaats van hen te beoordelen op de kwaliteit van hun werk en de waarden die ze vertegenwoordigen, is zowel een gevaarlijke als primitieve actie. Een mens alleen vanwege zijn link naar een gedachte als gevaarlijk bestempelen druist ook in tegen de mensenrechten. Vanuit dit oogpunt is het een schending van de mensenrechten om een mens als gevaarlijk te bestempelen, alleen maar omdat hij waarde hecht aan Hizmet.
De actoren die voorstander zijn van de democratisering in Turkije en de tegenstanders hiervan zijn niet van de ene op de andere dag ontstaan. Met andere woorden, in onze politieke geschiedenis van de laatste tweehonderd jaar zijn de houdingen en mogelijke beweringen van de actoren niet meer origineel, we kennen ze bijna uit ons hoofd. Daarom is het niet zo moeilijk om te begrijpen wat het doel is van hun aanval op publieke medewerkers, die aan de Beweging worden gekoppeld. Het doel is om Hizmet en de AKP onderwerp van een discussie te maken, waarbij de politieke wil zwakker wordt en de activiteiten van Hizmet als civiele gemeenschap worden tegengehouden.
Het past helemaal in het straatje van de voorstanders van de staatsbevoogding in Turkije om een wrijving tussen Hizmet en de AKP voor elkaar te krijgen. Het is van belang om hier even te memoreren aan de houding van bepaalde milieus, die gelukkig zijn met zo’n wrijving tussen Hizmet en AKP, tijdens de zogenaamde “artikel 367-crisis” tijdens het dreigende verbod van de AKP en de verkiezingen voor het presidentschap. Turkije bevindt zich vanuit historisch oogpunt in een kritieke periode en juist dan hebben alle actoren de grootste verantwoordelijkheid. De mensen die de visie delen van een democratisch en ontwikkeld Turkije, moeten er goed op letten dat ze geen ruis hebben in de informatie die ze ontvangen en ervoor waken dat ze niet worden gebruikt voor propaganda. Het is zeer moeilijk geworden de oude staatsbemoeienis weer direct en via de traditionele wegen aan het land op te leggen. De staatsbemoeienis kan echter dit keer door middel van politieke spelletjes en geruchten, die zelfs de sterkste mensen met gemak kunnen neerhalen, weer grote stappen zetten richting hun duistere ambities.
Hizmet en bureaucratie
Het volgende moet worden onderstreept: Hizmet heeft als mondiale beweging uit alle landen en op alle niveaus haar sporen verdiend. De beweging stelt de mens centraal en levert via de methodieken van Maulana Roemi en de Yoesnoes Emre (Beiden Turks dichter en mysticus en voorvechters van liefde, dialoog en tolerantie) diensten waarbij de zakenwereld, de academische wereld, de politieke en bureaucratische wereld, de kunst- en cultuurwereld en vele individuele mensen hun interesse hebben getoond en ondersteuning hebben gegeven.
Twee punten moeten hier in zorgvuldig worden benadrukt. De standpunten van Fethullah Gülen vinden gretig aftrek in de vele universiteiten over de hele wereld en zijn onderwerp van masterclasses en proefschriften. Zoals het mogelijk is om een Franse of een Turkse democraat te ontmoeten, is het ook mogelijk om in verschillende landen van de wereld mensen te ontmoeten die zijn denkbeelden interessant vinden. Het tweede punt is: Fethullah Gülen vertegenwoordigt een opinie die in zijn tijd, geschiedenis en cultuur is vervaardigd. Hij en zijn opinie hebben historisch gezien in de Turkse cultuur en beschaving hun wortels gehad. Het is dus het goed recht van alle Turkse mensen uit alle lage lagen van de bevolking om deze waarden en principes aan te hangen en te ondersteunen.
Het is dus heel normaal dat zich binnen de staatsbureaucratie mensen bevinden die aan Hizmet beweging verknocht zijn. Los daarvan is het natuurlijk gewetenloos om te veronderstellen dat als iemand die voor de eigen staat werkt, dat wordt afgeschilderd als “de staat overnemen” of “insluipen in het bestel”. Toch is Fethullah Gülen voor deze zinloze tenlastelegging berecht, maar bij de Algemene Vergadering van het Hof van Beroep unaniem vrijgesproken (Hoge Raad 9, Strafkamer 2007/6083, Rol-1328, vonnis met nummer en d.d. 05.03.2008)
Hizmet en persvrijheid
In een verklaring die hij kortgeleden gaf, zei Fethullah Gülen: “Ik ben er voorstander van dat de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid op een omvangrijke manier wordt toegepast. Hoewel hun opinies absoluut tegenovergesteld zijn aan de mijne, ondanks wat mij overkomen is en het onrecht dat zij jegens mij hebben gepleegd, ben ik er voorstander van dat ook zij hun vrijheid van denken, van uiten en van reflecteren, op een vrije manier kunnen gebruiken”.
Met deze woorden gaf hij een zeer duidelijke standpunt weer. Zoals uit deze verklaring blijkt, ziet Hizmet de persvrijheid als een basisonderdeel van de vrijheid van meningsuiting en is zij er voorstander van dat deze breed wordt toegepast. Daarbij moet niet worden vergeten dat in Turkije de persvrijheid regelmatig wordt gebruikt om kritiek uit te oefenen op Hizmet. Bij elke publieke discussie krijgt Hizmet er op de een of andere manier van langs.
Om te laten zien hoe tragikomisch de kwestie geworden is, volstaat het om terug te denken aan het feit dat mensen die in het verleden Hizmet in het openbare debat bekritiseerden, als mannen worden afgeschilderd die dicht bij Gülen stonden. Het was triest dat toen deze kritieken naar voren werden gebracht, mensen die aan Hizmet hun hart hadden gegeven daardoor nu onder verdenking werden gebracht, terwijl er geen enkel concreet bewijs werd geleverd: er werd geen naam of adres genoemd.
Aan de andere kant moeten degenen die in verschillende platforms beweren dat Hizmet via “een aantal infiltranten met wraakgevoelens journalisten als doelwit kiezen”, deze beschuldigingen met bewijzen concreet maken bij rechterlijke instellingen en daar hun recht zoeken, in plaats van algemene, beschuldigende opmerkingen opmerkingen te maken zonder grond.
Ten slotte moeten degenen die beweren dat het risicovol en onmogelijk is om de Beweging te bekritiseren, weten dat er in Turkije tientallen boeken worden gepubliceerd die Hizmet en Fethullah Gulen op de zwaarste manier bekritiseren en dat er dagelijks verschillende artikelen worden geschreven.
